Recente informatie januari 2015: tapentadol, alemtuzumab, simeprevir en sofosbuvir, levothyroxine (L-Thyroxine®)

– Tapentadol (Palexia®, Yantil®; hoofdstuk 8.3.1.) is een krachtig narcotisch analgeticum. Het is een zuivere agonist ter hoogte van de opiaatreceptoren en heeft ook noradrenerge effecten. Tapentadol is aanvaard voor de behandeling van matig ernstige tot ernstige acute pijn. In studies van korte duur bleek de werkzaamheid van tapentadol bij postoperatieve pijn vergelijkbaar met deze van andere narcotische analgetica zoals oxycodon of morfine [1]. Tapentadol is gecontra-indiceerd bij personen met ernstige lever- of nierinsufficiëntie. Wegens een verhoogd risico van convulsies is voorzichtigheid geboden bij gelijktijdige inname van geneesmiddelen die de convulsiedrempel verlagen (zie Inl. 6.2.8. in het Repertorium). Gezien de beperkte vergelijkende gegevens met andere analgetica (waaronder niet-narcotische analgetica die vaak de eerste stap zijn in de aanpak van acute pijn) en de beperkte ervaring met het middel, is de plaats van tapentadol momenteel niet duidelijk.

– Alemtuzumab (Lemtrada®, hoofdstuk 12.3.2.2.), een monoklonaal antilichaam gericht tegen het glycoproteïne CD52 op het oppervlak van de lymfocyten, is een immunosuppressivum aanvaard voor gebruik bij patiënten met actieve “recidiverende en herstellende multiple sclerose (MS)”. Alemtuzumab was vroeger beschikbaar onder de specialiteitsnaam Mabcampath® voor de behandeling van bepaalde vormen van leukemie, maar werd door de firma in oktober 2012 uit de markt genomen om commerciële redenen. In de studies bij patiënten met “recidiverende en herstellende MS” bleek alemtuzumab doeltreffender dan interferon β-1a voor wat betreft reductie van het jaarlijks aantal opstoten en progressie van de handicap, maar de studies waren niet dubbelblind en daarom moeilijk te beoordelen. Alemtuzumab kan ernstige ongewenste effecten veroorzaken, vooral infuus-gerelateerde reacties, auto-immuunaandoeningen (vooral schildklierstoornissen, nefropathie, immuungemedieerde trombocytopenische purpura) en opportunistische infecties (o.a. herpes/varicella, tuberculose). De risico-batenverhouding van alemtuzumab bij multiple sclerose is niet duidelijk, maar het is zeker geen eerstekeuzemiddel [in verband met multiple sclerose, zie Folia maart 2009, maart 2012 (fingolimod) en december 2014 (teriflunomide)].[2]

– Simeprevir (Olysio®) en sofosbuvir (Sovaldi®), twee geneesmiddelen die in augustus 2014 zijn beschikbaar gekomen voor de behandeling van chronische hepatitis C [zie Folia september 2014], worden sinds 1 januari 2015 onder bepaalde voorwaarden terugbetaald in hospitaalmilieu.

– Vanaf 1 januari 2015 verandert de formulering van L-Thyroxine® (Takeda) tabletten op basis van levothyroxine, wat mogelijk kan leiden tot een verhoogde plasmaconcentratie van levothyroxine. Gezien levothyroxine een geneesmiddel is met nauwe therapeutisch-toxische marge, is het raadzaam om na overschakelen de TSH-waarden van de patiënt te controleren en de patiënt in te lichten over de mogelijke symptomen van overdosering die zouden kunnen voorkomen: hartkloppingen, nervositeit, slapeloosheid, overmatig zweten, troebel zicht, gewichtsverlies bij goede eetlust, diarree en menstruatiestoornissen [voor meer details, zie bericht van 18/12/14 in de rubriek “Goed om weten” op onze website].