ALCOHOLVERSLAVING: NALMEFEEN  (SELINCRO®) IS GEEN WONDERMIDDEL

Bij de aanpak van alcoholverslaving hebben geneesmiddelen slechts een beperkte plaats naast de psychosociale begeleidende maatregelen. Wanneer een medicamenteuze behandeling overwogen wordt, is acamprosaat (Campral®) of naltrexon (Nalorex®) meestal de eerste keuze, maar deze middelen hebben slechts een matige doeltreffendheid en hebben een aantal ongewenste effecten. Nalmefeen (Selincro®), een opioïdreceptorantagonist verwant aan naltrexon, wordt eveneens vanaf heden voorgesteld om alcoholverbruik bij alcoholafhankelijke patiënten te helpen verminderen. Selincro® is sedert 1 april 2014 in België gecommercialiseerd, en terugbetaalbaar in categorie c volgens hoofdstuk IV (a priori controle) bij volwassen alcoholafhankelijke patiënten met hoogrisico-alcoholconsumptie (≥ 60g/dag voor de mannen en ≥ 40g/dag voor de vrouwen) die geen fysieke ontwenningsverschijnselen vertonen en geen onmiddellijke ontwenning vereisen, en dit in associatie met continue psychosociale ondersteuning.

In de Samenvatting van de Kenmerken van het Product (SKP) van Selincro® wordt gesteld dat het geneesmiddel moet ingenomen worden wanneer de patiënt dit nodig acht, liefst 1 tot 2 uur vóór het vermoedelijke ogenblik van alcoholverbruik, en aan maximum 1 comprimé per dag. 

De ongewenste effecten van nalmefeen zijn vergelijkbaar met deze van naltrexon,  zoals slapeloosheid, hoofdpijn, vertigo en nausea, en meer zeldzaam hallucinaties en verwardheid, maar in tegenstelling met naltrexon werd met nalmefene tot nu toe geen levertoxiciteit gerapporteerd. Nalmefeen is gecontra-indiceerd bij patiënten behandeld met narcotische analgetica omwille van risico van acute ontwenningsverschijnselen, alsook bij patiënten met recente antecedenten van opioïdverslaving of acute alcoholontwenning. Nalmefeen is ook gecontra-indiceerd bij ernstige nierinsufficiëntie of ernstige leverinsufficiëntie. Bij lichte tot matige leverinsufficiëntie zijn de plasmaconcentraties van nalmefeen verhoogd. Men weet niet in welke mate nalmefeen de complicaties van alcoholverslaving beïnvloedt.

In twee gerandomiseerde placebogecontroleerde studies over een periode van 6 maanden werd de doeltreffendheid geëvalueerd van nalmefeen, toegediend indien nodig gedurende 6 maanden bij in totaal 1.332 patiënten. De resultaten tonen een effect dat nauwelijks groter is dan dit van placebo in termen van vermindering van het aantal dagen van hoog alcoholverbruik (heavy drinking days) en van het totale dagelijkse alcoholverbruik: het verschil tussen de twee groepen bedroeg minder dan 2 dagen per maand van hoog alcoholverbruik, en bedroeg 5 à 9 g alcohol per dag (d.w.z. ongeveer ½ wijnglas per dag). In een derde placebogecontroleerde studie met een duur van één jaar leidde nalmefeen niet tot een statistisch significante vermindering van diezelfde evaluatiecriteria na 6 maanden, maar wel na één jaar. In al deze studies kregen de patiënten in de verschillende groepen psychosociale ondersteuning, en het placebo-effect is daarbij zeer belangrijk.

De relevantie van deze studies is dus onduidelijk, temeer daar de studie-uitval ook hoog was (30 à 50 %). Daarenboven zijn er geen vergelijkende studies met naltrexon of acamprosaat. Rekening houdend met de lage evidentie van doeltreffendheid van nalmefeen ten opzichte van placebo, het gebrek aan gegevens ten opzichte van andere behandelingen van alcoholverslaving en de hoge incidentie van ongewenste effecten, is nalmefeen geen wondermiddel bij de aanpak van alcoholverslaving. De psychosociale aanpak behoudt zeker een belangrijke rol in de aanpak van alcoholverslaving.[1]^,[2]^,[3]