In ons Goed om te weten bericht van 22 september meldden we dat het Europees geneesmiddelagentschap EMA het gebruik van dexamethason heeft goedgekeurd bij COVID-19 patiënten die extra zuurstof nodig hebben, dus bij ernstig zieke COVID-19 patiënten.
We herinnerden er aan dat dexamethason in de RECOVERY-studie geen winst gaf bij niet-ernstig zieke gehospitaliseerde COVID-19 patiënten. We meldden ook dat extrapolatie naar ambulant behandelde COVID-19 patiënten niet aan de orde is: de meeste eerstelijnspatiënten hebben weinig klachten en genezen spontaan. Er zijn geen gegevens uit studies die op enige wijze een positief effect doen vermoeden. Ongewenste effecten kunnen zeker optreden en massaal gebruik  riskeert tekorten te veroorzaken.
 
Het BCFI ontving de vraag naar meer gegevens over corticosteroïden bij niet-ernstige COVID-19. In een aanbeveling van de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) over corticosteroïden bij COVID-19 (02/09/20)1 vinden we volgende informatie.

  • De WGO beveelt aan om corticosteroïden niet te gebruiken bij (gehospitaliseerde of ambulante)  patiënten met niet-ernstige COVID-19 (d.w.z. geen tekenen van ernstige of kritieke COVID-19). De WGO labelt deze aanbeveling als “conditional”, gebaseerd op low certainty evidence. De WGO houdt er zelfs rekening mee dat corticosteroïden bij niet-ernstig zieke COVID-19 patiënten de mortaliteit na 28 dagen zouden kunnen doen toenemen. Inderdaad, de op dit ogenblik beschikbare studieresultaten bij patiënten met niet-ernstige COVID-19 (n=1.535) tonen voor systemische corticosteroïden in vergelijking met geen corticosteroïdbehandeling een toename van de mortaliteit na 28 dagen, al was deze toename niet statistisch significant (relatief risico van 1,22; 95%-BI: 0,93 tot 1,61). De effecten van systemische corticosteroïden bij COVID-19 patiënten met pneumonie maar zonder hypoxemie blijven op dit ogenblik onduidelijk, en verder onderzoek is aangewezen.

  • Wanneer de klinische toestand van een (gehospitaliseerde) patiënt met niet-ernstige COVID-19 verergert, worden systemische corticosteroïden wel aanbevolen. Voor meer details verwijzen we naar de WGO-aanbeveling.

  • De WGO beveelt aan om bij patiënten met niet-ernstige COVID-19 die reeds behandeld worden met systemische corticosteroïden (bv. COPD-exacerbatie, chronische auto-immuunaandoeningen), de behandeling niet te stoppen.

  • Bij zwangere vrouwen met risico van premature bevalling die in aanmerking komen voor prenatale corticosteroïdbehandeling, en die milde of matige COVID-19 ontwikkelen, moet de balans worden gemaakt: de voordelen van de corticosteroïdbehandeling voor het kind wegen mogelijk op tegen de nadelen.

Specifieke bronnen

1 Corticosteroids for COVID-19. Living guidance. WHO REFERENCE NUMBER: WHO/2019-nCoV/Corticosteroids/2020.1 Sur https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-Corticosteroids-2020.1