Het hoofdstuk over infectieziekten in het Formularium Ouderenzorg is onlangs bijgewerkt.

  • Er zijn een aantal aanpassingen in de selecties van antibiotica bij veel voorkomende infecties, in lijn met de BAPCOC-gids (update 2021), en rekening houdend met de specifieke kenmerken van de oudere patiënt en de methodologie van ons formularium: het gaat over acute rhinosinusitis, acute otitis media, pneumonie, acute gastro-enteritis, perianaal abces, acute pyelonefritis, acute prostatitis en orchi-epididymitis en over pneumokokkenvaccinatie.

Belangrijkste wijzigingen:
– Acute rhinosinusitis – wanneer een antibioticum geïndiceerd is: cefuroxim is niet langer een selectie van BAPCOC. In geval van penicilline-allergie (al dan niet IgE-gemedieerd) selecteert BAPCOC moxifloxacine, gezien de lage resistentiegraad van pneumokokken tegen chinolonen. Bij ouderen houdt het gebruik van chinolonen een groter risico in dan bij jongere personen. Daarom heeft de redactie van het Formularium ervoor gekozen om in geval van penicilline-allergie geen chinolon te selecteren en de patiënt door te verwijzen naar de specialist voor de keuze van het antibioticum.
– Acute otitis media – wanneer een antibioticum geïndiceerd is: in geval van IgE-gemedieerde penicilline-allergie stelt BAPCOC voor om een macrolide (azithromycine) toe te dienen, en niet een chinolon.
– Pneumonie: in geval van penicilline-allergie stelt BAPCOC voor om moxifloxacine toe te dienen, dat een betere activiteit heeft tegen streptokokken en stafylokokken dan de andere chinolonen. Moxifloxacine vervangt dus levofloxacine in het Formularium Ouderenzorg.
– Acute gastro-enteritis: dysenteriesyndroom of risicopatiënt (immunosuppressie): Het dysenteriesyndroom wordt in België steeds vaker veroorzaakt door Campylobacter. Aangezien Campylobacter steeds meer resistent wordt tegen chinolonen, wordt azithromycine voorgesteld in plaats van ciprofloxacine.
– Perianaal abces: De behandeling is uitsluitend chirurgisch, geen antibiotherapie geselecteerd.
– Acute pyelonefritis: levofloxacine vervangt ciprofloxacine.
– Acute prostatitis en orchi-epididymitis: levofloxacine vervangt ofloxacine .
– Het pneumokokkenvaccin wordt geselecteerd (nieuwe aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad: Advies 9562, 2020)

  • Over het “Beleid bij MRSA” werd de informatie uitgebreid naar multiresistente kiemen (MDRO of Multi Drug Resistant Organisms), steunend op het advies Nr. 9277 van de Hoge Gezondheidsraad, gepubliceerd in 2019: “Aanbevelingen inzake preventie, beheersing en aanpak van patiënten die drager zijn van tegen antibiotica multiresistente bacteriën (MDRO) in zorginstellingen”.

  • Het “beleid bij infecties met Clostridioides difficile” werd eveneens bijgewerkt.

  • De coördinerend raadgevend arts (CRA) en de verantwoordelijk verpleegkundige vervullen een centrale rol in beide situaties.

  • Het belang van algemene maatregelen ter preventie van infecties wordt benadrukt (via verschillende protocollen voor het rationeel gebruik van antibiotica, voor een correcte handhygiëne, voor het onderhoud en de ontsmetting van materiaal, lokalen en linnen, en voor het afvalbeheer).

  • Voor de multiresistente kiemen wordt ook het belang benadrukt van gerichte individuele screening en van regelmatige analyse van het intrinsieke risico van elke instelling. De preventie van de verspreiding van multiresistente kiemen en het beheer van epidemieën komen eveneens aan bod.