: geneesmiddel onder aanvullende monitoring, waarvoor het melden van ongewenste effecten aan het Belgisch Centrum voor Geneesmiddelenbewaking wordt aangemoedigd.

 

– Canagliflozine (Invokana®; hoofdstuk 5.1.9.), een inhibitor van de natriumglucose-cotransporter 2 (SGLT) ter hoogte van de nieren, behoort tot een nieuwe klasse orale antidiabetica: de gliflozinen. Hun hypoglykemiërende effect is gebaseerd op vermindering van de reabsorptie van glucose in de nieren, wat resulteert in glucosurie en osmotische diurese. Canagliflozine is aanvaard voor behandeling van type 2-diabetes in monotherapie of in associatie met andere orale antidiabetica of met insuline. De voornaamste ongewenste effecten van canagliflozine zijn urineweginfecties, candida-vulvovaginitis, gastro-intestinale stoornissen, polyurie met risico van dehydratie en van hypotensie, wat tot voorzichtigheid noopt bij ouderen. Omwille van hun werkingsmechanisme veroorzaken gliflozinen geen gewichtstoename en hebben ze  een gering risico van hypoglykemie (behalve in associatie met een hypoglykemiërend sulfamide of insuline). In de klinische studies is hun werkzaamheid op de vermindering van het HbA1-gehalte bescheiden (ongeveer 0,7 %) en hun effect op de complicaties van diabetes is niet bekend. Gliflozinen zijn af te raden bij matige tot ernstige nierinsufficiëntie (verlies van werkzaamheid en verhoogd risico van ongewenste effecten) en voorzichtigheid is geboden bij personen met risico van volumedepletie zoals patiënten onder diuretica, ouderen. Rekening houdend met de beperkte werkzaamheid op het HbA1c-gehalte, de onzekerheid wat betreft hun veiligheid op lange termijn en de zeer beperkte ervaring met gliflozines, zijn ze zeker geen eerstekeuzeantidiabetica.[1]

Enzalutamide (Xtandi®; hoofdstuk 5.3.6.) is een antiandrogeen dat langs orale weg gebruikt wordt bij de behandeling van gemetastaseerd hormoonrefractair prostaatcarcinoom. Naast de contra-indicaties en ongewenste effecten van de antiandrogenen in het algemeen, zijn er met enzalutamide ook neuropsychische stoornissen (cognitieve stoornissen, slapeloosheid, angst) en risico van convulsies. Een placebogecontroleerde studie toonde met enzalutamide een toename van de overlevingsduur met 4,8 maanden, maar er is geen evidentie dat de risico-batenverhouding van enzalutamide superieur is aan deze van de andere antiandrogenen.[2]

Trastuzumab-emtansine (Kadcyla®; hoofdstuk 13.6.) is een monoclonaal antilichaam gericht tegen de groeifactorreceptor HER-2 (trastuzumab), geconjugeerd aan een microtubulaire inhibitor (DM1). Trastuzumab-emtansine wordt gebruikt bij bepaalde gemetastaseerde of lokaal gevorderd borstcarcinomen met overexpressie van HER-2. De voornaamste ongewenste effecten zijn interstitiële longziekte, levertoxiciteit, neuropathie en (reversibele) cardiale toxiciteit.


[1]La Revue Prescrire 2014 ; 34 :733-6 ; Pharma selecta 2014 ;30 :45-9 ; Worst Pills, Best Pills 2014 ; 20 : 2-8 

[2]La Revue Prescrire 2014; 34:330-4; Australian Prescriber 1 december 2014; Pharma Selecta mai 2014, 4