Recente informatie september 2015: dimethylfumaraat, vedolizumab, ivermectine, propranolol 80 mg met vertraagde vrijstelling, umeclidinium, canagliflozine + metformine, oraal anticonceptivum met “verlengd doseringsschema”, Humalog® 200 E/ml, pregabaline, vaccins ter beschikking gesteld door de Gemeenschappen

: geneesmiddel onder aanvullende monitoring, waarvoor het melden van ongewenste effecten aan het Belgisch Centrum voor Geneesmiddelenbewaking wordt aangemoedigd.

– Dimethylfumaraat (Tecfidera®; hoofdstuk 12.3.2.17.) is een immunomodulator voorgesteld in monotherapie langs orale weg voor de behandeling van “recidiverende en herstellende multiple sclerose” (Relapsing-Remitting MS). De resultaten van twee placebogecontroleerde, gerandomiseerde studies wijzen op een statistisch significante vermindering van het jaarlijkse aantal opstoten bij patiënten behandeld met dimethylfumaraat, maar het voordeel is gering in absolute waarde (< 0,2 opstoten/jaar). Een effect op de verergering van invaliditeit op lange termijn is niet aangetoond. De voornaamste ongewenste effecten van dimethylfumaraat zijn warmteopwellingen, gastro-intestinale stoornissen, huidreacties, lymfopenie met verhoogd risico van infecties, renale stoornissen en verhoging van de levertransaminasen. Er zijn geen vergelijkende studies met andere behandelingen van multiple sclerose zoals interferon β, en het is niet bewezen dat dimethylfumaraat een meerwaarde heeft in termen van doeltreffendheid en veiligheid. Over de plaats van dimethylfumaraat bij multiple sclerose is er dus nog onduidelijkheid.¹

– Vedolizumab (Entyvio®; hoofdstuk 12.3.2.18.) is een monoklonaal antilichaam met immunosuppressieve eigenschappen, verwant aan natalizumab (Tysabri®, gebruikt bij MS). Vedolizumab wordt voorgesteld voor de behandeling van matige tot ernstige actieve vormen van ziekte van Crohn en colitis ulcerosa bij falen van of intolerantie aan andere behandelingen (zie hoofdstuk 3.7. in het Repertorium). De resultaten van drie gerandomiseerde gecontroleerde studies toonden een hoger remissiepercentage met vedolizumab dan met placebo, maar een effect op het risico van complicaties of de noodzaak voor chirurgische ingreep werd niet aangetoond, en er zijn geen vergelijkende studies met andere behandelingen. De ongewenste effecten van vedolizumab zijn vooral infuus-gerelateerde reacties, verhoogde gevoeligheid voor infecties en levertoxiciteit. Het risico van progressieve multifocale leuco-encefalopathie dat gezien werd met natalizumab, noopt tot voorzichtigheid. Het is niet bewezen dat vedolizumab een meerwaarde heeft ten opzichte van de TNF-remmers bij ernstige vormen van ziekte van Crohn en colitis ulcerosa².

– Ivermectine (Soolantra®; hoofdstuk 15.12.) is een antiparasitair middel met ook anti-inflammatoire eigenschappen. Ivermectine wordt langs orale weg gebruikt bij de behandeling van schurft [zie Folia april 2015; ivermectine-comprimés zijn niet beschikbaar in België]. De hier voorgestelde vorm van ivermectine in crème aan 1 % wordt éénmaal daags gebruikt voor de behandeling van inflammatoire rosacea-letsels. De ongewenste effecten zijn huidirritatie, pruritus, branderig gevoel, huiddroogte. Het is niet bewezen dat ivermectine een meerwaarde heeft ten opzichte van metronidazol lokaal bij de behandeling van rosacea. ³

– De comprimés op basis van propranolol 80 mg met vertraagde vrijstelling (hoofdstuk 1.5.), die uit de markt genomen waren in 2014 [zie Folia juli 2014], zijn opnieuw beschikbaar onder de specialiteitsnaam Propranolol Teva®. 

– Umeclidinium (Incruse®; hoofdstuk 4.1.2.2.) is een langwerkend anticholinergicum (long-acting muscarinic antagonist ou LAMA) gebruikt via inhalatie bij de onderhoudsbehandeling van COPD. Umeclidinium is reeds beschikbaar in associatie met vilanterol, een langwerkend β₂-miméticum, onder de specialiteitsnaam Anoro® [zie Folia maart 2015]. L’umeclidinium heeft dezelfde ongewenste effecten als deze van andere anticholinergica via inhalatie (zoals monddroogte, oale candidose, hartkloppingen, obstipatie, urineretentie), en het is niet bewezen dat umeclidinium een meerwaarde heeft ten opzichte van deze middelen.⁴

– Vokanamet®(hoofdstuk 5.1.10.) is een vaste associatie van canagliflozine (een gliflozine, hoofdstuk 5.1.9.) en metformine (hoofdstuk 5.1.2.). Het hypoglykemiërende effect van de gliflozinen (syn. SGLT2-inhibitoren) is gebaseerd op een vermindering van de reabsorptie van glucose in de nieren, wat resulteert in glucosurie. De posologie bedraagt 100 à 300 mg (canagliflozine) in twee doses. De ongewenste effecten zijn deze van de bestanddelen, en voorzichtigheid is vooral geboden bij patiënten met verminderde nierfunctie gezien het risico van renale stoornissen en ketoacidose [zie ook “Risico van diabetische ketoacidose met de gliflozinen” in de Folia van september 2015]. Het voordeel van een dergelijke vaste associatie in termen van therapietrouw moet afgewogen worden tegenover de meer beperkte mogelijkheden van dosisaanpassing.

– Seasonique® (hoofdstuk 6.2.1.1.) is een oraal anticonceptivum met “verlengd doseringsschema”, continu in te nemen gedurende drie maanden. De posologie van Seasonique® is als volgt: 1 comprimé met 0,03 mg ethinylestradiol + 0,15 mg levonorgestrel gedurende 84 dagen, gevolgd door 1 comprimé met 0,01 mg ethinylestradiol gedurende 7 dagen tijdens dewelke de menstruatie optreedt; daarna wordt de behandeling zonder onderbreking voortgezet. De pil met “verlengd doseringsschema” vermindert de frequentie van de menstruaties ten opzichte van een klassieke monofasische pil, maar is geassocieerd aan een verhoogd risico van spotting. Het is niet bewezen dat de pil met “verlengd doseringsschema” doeltreffender is of een meerwaarde heeft ten opzichte van een klassieke monofasische pil die continu wordt gebruikt, d.w.z. zonder onderbreking tussen de cycli. Daarenboven is de prijs duidelijk hoger dan deze van een klassieke monofasische pil voor eenzelfde gebruiksduur.

– De specialiteit Humalog®, op basis van insuline lispro (hoofdstuk 5.1.1.1.), reeds beschikbaar in een inspuitbare voorgevulde pen aan een concentratie van 100 E/ml, is nu ook beschikbaar aan een hogere concentratie, met name 200 E/ml. Deze meer geconcentreerde vorm is bestemd voor patiënten die dagelijks meer dan 20 eenheden ultrasnelwerkende insuline nodig hebben. Bij overschakelen op een andere concentratie Humalog® is er geen dosisconversie nodig; de voorgevulde pennen zijn inderdaad aangepast aan de concentratie, en het aantal toe te dienen eenheden blijft identiek. De oplossing van insuline lispro 200 E/ml mag dus enkel toegediend worden door middel van de overeenkomstige voorgevulde pen, en kan in geen geval overgebracht worden in een ander toedieningssysteem. Het is belangrijk de patiënten hierover te informeren om de risico’s van vergissingen en verwarring te minimaliseren.

– De terugbetaling van pregabaline (Lyrica®, hoofdstuk 10.7.2.3.) voor de indicatie “neuropathische pijn” gebeurt niet meer volgens hoofdstuk IV maar volgens hoofdstuk I (d.w.z. zonder voorafgaand advies van de adviserend-geneesheer) (terugbetaling in categorie b). Bij gebrek aan vergelijkende gegevens is het moeilijk om de plaats van pregabaline te situeren ten opzichte van tricyclische antidepressiva en gabapentine bij de aanpak van neuropathische pijn. De kostprijs is veel hoger dan de andere behandelingen [in verband met de behandeling van neuropathische pijn, zie Transparantiefiche “Aanpak van neuropathische pijn” en de Folia van april 2006].

– Meerdere wijzigingen hebben recent plaatsgevonden in verband met de vaccins die in het kader van de basisvaccinatie van kinderen en jongeren gratis ter beschikking worden gesteld door de Gemeenschappen: zie tabel hieronder. Voor meer details verwijzen we naar het bericht van 29/06/15 (in verband met de Vlaamse gemeenschap) en het bericht van 10/09/15 (in verband met de Franse gemeenschap) in de rubriek “Goed om te weten” op onze website. U vindt er eveneens commentaren over de vervanging van Prevenar13® door Synflorix® in de Vlaamse gemeenschap (zie bericht van 29/06/15) en over de tijdelijke onbeschikbaarheid van Tetravac® in België (zie bericht van 10/09/15).

In de Vlaamse gemeenschap	In de Franse gemeenschap
Priorix® is vervangen door M.M. R. Vax Pro® Infanrix-IPV® is vervangen door Tetravac® Prevenar13® is vervangen door Synflorix ®	Infanrix Hexa® is vervangen door Hexyon® Menjugate® is vervangen door Neisvac-C® Imovax polio® en Tedivax pro adulto® worden niet meer gratis ter beschikking gesteld.