De aanleiding voor de algemene aandacht vanuit de media rond de vaccinatie tegen humaan papillomavirus (HPV) is een artikel uit de Annals of Medicine van Lucija Tomljenovic en Christopher Shaw van de Canadese University of British Columbia (early online op 22/12/11, abstract via https://informahealthcare.com/doi/abs/10.3109/07853890.2011.645353). Dit artikel stelt het nut van HPV-vaccinatie in vraag. Er zijn echter geen nieuwe gegevens opgenomen in het artikel van de Annals of Medicine ten opzichte van wat we reeds voor de Folia van september 2011 [https://www.bcfi.be/Folia/2011/F38N09E.cfm] ter beschikking hadden.
De boodschappen uit de Folia over het HPV-vaccin kunnen als volgt worden samengevat.
De risico-batenverhouding van HPV-vaccinatie is positief voor wat de preventie van HPV-infecties en cervicale dysplasie betreft, maar de duur van het beschermend effect van het vaccin tegen HPV-infectie is nog onbekend. Het is echter op dit ogenblik niet bewezen dat de vaccinatie de incidentie van baarmoederhalskanker vermindert; dit kan nog niet omdat voor dit eindpunt de studieduur niet lang genoeg is. Vaccinatie tegen HPV vermindert niet het belang van preventieve maatregelen tegen seksueel overdraagbare aandoeningen en van screening op baarmoederhalskanker. HPV-vaccins hebben vooral benigne en voorbijgaande ongewenste effecten. Er werden wel enkele gevallen van idiopathische trombopenische purpura en een aantal zeer zeldzame ernstige ziektebeelden beschreven na inenting, waarbij het causaal verband tussen toediening HPV-vaccin en het optreden ervan niet vaststaat. De auteurs van het artikel in de Annals of Medicine argumenteren dat de causaliteit voor deze ongewenste effecten zo goed als vaststaat, maar wij oordelen dat de onderbouwing hiervoor onvoldoende is. Rigoureuze en onafhankelijke post-marketing surveillance blijft hier op zijn plaats.
Het artikel vraagt terecht aandacht voor correct informeren van de patiënt, ook bij vaccinaties. Dit houdt in dat niet alleen de potentiële voordelen gemeld worden maar ook de nadelen en de nog onbekende factoren.
In de Folia van januari 2012 zal een stand van zaken worden weergegeven na 5 jaar van een aantal nieuwigheden in 2006, waaronder het HPV vaccin.
