In de Folia van februari 2020 werd de aandacht gevestigd op het risico van misbruik en van ongewenste effecten met pregabaline en gabapentine, twee anti-epileptica die vergund zijn voor de behandeling van epilepsie en neuropathische pijn. De SKP van pregabaline vermeldt ook veralgemeende angststoornis als indicatie. Beide geneesmiddelen worden steeds vaker off-label gebruikt bij chronische niet-neuropathische pijn (onder andere lage rugpijn, ischias, carpaaltunnelsyndroom en migraineprofylaxe), hoewel de werkzaamheid in deze indicaties niet bewezen is [zie Folia februari 2018]. Het artikel in de Folia van februari 2020 vermeldde dat het aantal meldingen van misbruik de laatste jaren vooral in de Verenigde Staten, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk  sterk was toegenomen.

In België stellen de inspectiediensten van het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) eveneens een toename vast van het aantal meldingen van misbruik met pregabaline (Lyrica® en generieken); de meldingen komen van mensen in de praktijk (voornamelijk apothekers). De meldingen betreffen vooral patiënten die het product proberen te verkrijgen via valse voorschriften of door verschillende artsen te bezoeken om zo aan voorschriften te komen (medical shopping). Het misbruik van pregabaline gaat dikwijls gepaard met misbruik van andere sederende geneesmiddelen.

Het Franse geneesmiddelenagentschap (Agence Nationale de Sécurité des Médicaments, ANSM) vestigde via een mededeling (gepubliceerd op 24/2/21, bijgewerkt op 21/5/21) eveneens de aandacht op een sterke toename van het aantal meldingen van verslaving en misbruik met pregabaline in Frankrijk (resultaten van addictovigilance-onderzoeken):

  • 234 meldingen van misbruik, afhankelijkheid en oneigenlijk gebruik in 2019, tegenover 106 in 2018 en 18 in 2016 (vooral mannen, gemiddelde leeftijd: 27 jaar).

  • De patiënten gebruikten dikwijls andere geneesmiddelen, onder andere een benzodiazepine en/of een opioïd.

  • In bijna de helft van de gevallen werd pregabaline illegaal verkregen.

  • De voornaamste complicaties bij misbruik van pregabaline zijn: coma, bewustzijnsstoornissen, desoriëntatie en verwardheid; er werden eveneens gevallen van ademhalingsinsufficiëntie, coma en overlijden gemeld. Er is frequent sprake van gelijktijdig gebruik van andere geneesmiddelen die het centrale zenuwstelsel onderdrukken, zoals opioïden, waardoor pregabaline dikwijls niet de enige oorzaak is van deze bijwerkingen. Pregabaline zou de tolerantiedrempel voor opioïden kunnen verlagen, met een verhoogd risico op opioïd-gerelateerde ademhalingsdepressie en overlijden.

In de praktijk bevelen het Belgisch Centrum voor Geneesmiddelenbewaking en het BCFI het volgende aan:

  • Artsen moeten bijzonder voorzichtig zijn alvorens een behandeling met pregabaline te starten of alvorens een voorschrift te hernieuwen bij een patiënt die niet regelmatig door de arts wordt gevolgd. Voorzichtigheid is ook geboden bij patiënten met een voorgeschiedenis van drugs- en geneesmiddelenmisbruik en bij patiënten die ook andere geneesmiddelen die het centrale zenuwstelsel onderdrukken, zoals opioïden, nemen.

  • Apothekers moeten, in het kader van de farmaceutische zorg, goed nagaan of het voorschrift conform is en in geval van twijfel contact opnemen met de voorschrijver.

  • Artsen en apothekers moeten aangifte doen bij de politie als ze valse voorschriften ontdekken.