Sinds september 2010 wordt in Vlaanderen via de school gratis vaccinatie tegen humaan papillomavirus (HPV) (met Gardasil®) aangeboden aan meisjes in het eerste jaar secundair onderwijs. Vanaf 1 september 2011 is ook in de Franse Gemeenschap een vaccin tegen HPV (Cervarix®) gratis ter beschikking, dit eveneens via de school, voor meisjes in het tweede jaar secundair onderwijs.
Vaccinatie tegen HPV van meisjes van 10 tot 13 jaar is opgenomen in de basisvaccinatiekalender aanbevolen door de Hoge Gezondheidsraad (zie tabel 12a in het Gecommentarieerd Geneesmiddelenrepertorium 2011). Men gaat ervan uit dat vaccinatie moet gebeuren vóór de eerste seksuele contacten om optimaal kosten-effectief te zijn [zie Folia april 2008]. In verband met de vaccinatie tegen HPV blijven een aantal vragen nog onbeantwoord. De huidige klinische gegevens over werkzaamheid van het vaccin hebben betrekking op precancereuze letsels, niet op baarmoederkanker zelf, en werden bekomen bij meisjes en vrouwen ouder dan 14 à 15 jaar. Zoals benadrukt in een recent commentaar in The Lancet [2011;377:2057-8] volstaat een dergelijk indirect bewijs niet; de auteurs roepen op tot een monitoring van het effect van vaccinatie, dat pas na jaren uitsluitsel zal geven. Bij pre-adolescente meisjes (jonger dan 14 à 15 jaar) zijn er geen opvolggegevens over doeltreffendheid in termen van preventie van infectie of van precancereuze letsels; immunogeniciteitsgegevens tonen wel dat het immuunantwoord bij meisjes jonger dan 14 jaar minstens even groot is als bij meisjes ouder dan 14 jaar. De duur van bescherming door het vaccin is onbekend; uit immunogeniciteitsgegevens in studies blijkt al zeker een beschermend effect tot 7 jaar na vaccinatie. Screening blijft op dit ogenblik het belangrijkste instrument in de preventie van invasieve baarmoederkanker en daaraan gerelateerde sterfte, ook bij de gevaccineerde meisjes en vrouwen.
